بررسی عملکرد و میزان تحقق ردیفهای بودجه مناطق آزاد + اینفوگرافیک بودجه مناطق آزاد
بودجه مناطق آزاد شامل بودجه جاری و بودجه سرمایهای میباشد. منابع مناطق آزاد شامل دو بخش درآمدها و منابع سرمایهای و مصارف مناطق شامل هزینهها (جاری) و مصارف بودجه سرمایهای (غالبا عمرانی) میشود. همانگونه که در تصویر مقابل مشاهده میگردد، درآمدهای سالانه معادل هزینههای جاری و منابع سرمایهای معادل مصارف سرمایهای مناطق خواهد بود.
البته بخشی از زیانهای ناشی از کاهش درآمد یا افزایش هزینهها از محل منابع سرمایهای تامین میشود که در سال 99 این مقدار حدود 88 میلیارد تومان پیشبینی شده است.
پس از آشنایی با ردیف بودجههای مناطق آزاد، حال به بررسی میزان تخصیص و تحقق ردیفهای یاد شده در بودجه میپردازیم. همانطور که پیشتر گفته شد، حدود 80 درصد کل بودجه سالیانه مناطق آزاد به بودجه سرمایهای و حدود 20 درصد نیز به بودجه جاری اختصاص میابد. طبق آمار عملکرد 7 ماهه سال قبل مناطق آزاد که در سند بودجه هرسال این مناطق آورده میشود، مشخص است که برخی از ردیفهای بودجه، هر ساله محقق نشده و یا درصد بسیار اندکی از آن در عمل محقق میشود.
به اینفوگرافی بودجه مناطق آزاد در سال 98 توجه فرمایید:
در اینفوگرافی بودجه مناطق آزاد، اندازه لولههای ورودی و ظروف شیشهای، نشان دهنده میزان تخصیص ردیفهای بودجه، و میزان سکههای درون لولهها و ظروف، تخمین میزان تحقق ردیفهای بودجه طبق میزان تحقق 7ماهه ردیفهای بودجه است.
با بررسی مقادیر تخصیص یافته و مقادیر محقق شده در بودجه سرمایهای مناطق آزاد مشخص است که منابع سرمایهای مناطق آزاد، از مجموع 1. واگذاری داراییهای سرمایهای، 2. عوارض ورود کالای تجاری از مسیر منطقه به سرزمین اصلی و 3. واگذاری داراییهای مالی تامین میگردد.
واگذاری داراییهای سرمایهای شامل سه بخش 1. فروش زمین 2. فروش ساختمان و تاسیسات 3. فروش سایر داراییها (فروش سهام) میباشد. این بخش از بودجه، 17 درصد از بودجه سرمایهای مناطق آزاد را شامل میشود که طبق عملکرد 7ماهه مناطق آزاد در سال 98، میتوان تخمین زد که این بخش از بودجه به طور کامل محقق شده و در عمل، بخش عمدهای (حدود 31 درصد) از منابع سرمایهای مناطق آزاد، از واگذاری داراییهای سرمایهای به خصوص فروش زمین میباشد.
طبق پیشبینی انجام شده در بوده سال 98 مناطق آزاد، دریافت عوارض واردات کالای تجاری که از مسیر منطقه به کشور وارد میشوند، حدود 22 درصد از منابع سرمایهای را به خود اختصاص داده است. در این رویه که به واردات تبصره 2 نیز مشهور است، بازرگانان مقداری از حقوق ورودی کالاهی تجاری را به عنوان عوارض به سازمانهای مناطق آزاد پرداخت کرده و همچنین مشمول مقداری تخفیف از حقوق ورودی باقی مانده نیز میگردند.
لازم به ذکر است دریافت عوارض واردات کالای تجاری از مسیر منطقه به کشور، در عمل 47 درصد از منابع سرمایهای مناطق آزاد را شامل میشود. درواقع اصلی ترین منبع سرمایهای مناطق آزاد کشور واردات تبصره 2 میباشد.
همانطور که در تصویر مشخص است، برخلاف اینکه 61 درصد بودجه سرمایهای مناطق آزاد به واگذاری داراییهای مالی اختصاص یافته، اما در عمل، تنها 12 درصد از مقدار پیشبینی شده تحقق یافته است.
درواقع از ردیف بودجههای تعریف شده جهت کسب منابع از تسهیلات (داخلی و خارجی) و منابع حاصل از انتشار اوراق (صکوک، مشارکت، قرضه و …) (که بخش عمده واگذاری داراییهای مالی را تشکیل میدهند) عائدهای نصیب سازمانهای مناطق آزاد نشده است.
میزان تخصیص و تخمین تحقق ردیفهای بودجه “واگذاری داراییهای مالی” در سال 98 طبق سند بودجه سال 99 👈
با بررسی دقیق میزان تحقق ردیفهای بودجه در بخش منابع سرمایهای، درمیابیم که تامین منابع سرمایهای مناطق آزاد، به ترتیب از طریق
1. عوارض ورود کالای تجاری از طریق منطقه به سرزمین اصلی (47%)
2. فروش زمین (31%)
3. واگذاری داراییهای مالی (22%)
محقق میشود.
👉 میزان تخصیص و تخمین تحقق منابع سرمایهای مناطق آزاد در سال 98 طبق سند بودجه سال 99
مصارف سرمایهای مناطق آزاد به سه بخش تقسیم میگردد:
1. تملک داراییهای سرمایهای 2. تملک داراییهای مالی 3. افزایش داراییهای جاری
مصارف سرمایهای از محل منابع سرمایهای تامینمیگردد. در بخش مصارف نیز همانند بخش منابع، شاهد عدم تحقق در ردیفهای بودجهی با تخصیصهای زیاد هستیم. به طور مثال تملک داراییهایی سرمایهای که 84 درصد بخش مصارف به آن اختصاص یافته، تنها 24 درصد محقق شده است که آن هم غالبا مربوط به هزینههای عمرانی میباشد.
همانطور که در مقدمه گفته شد، بخش بودجه جاری 20 درصد کل بودجه مناطق آزاد را تشکیل میدهد. نکته قابل توجه در مورد بودجه جاری در مقابل بودجه سرمایهای، میزان تخصیص و تحقق ردیفبودجههای پیشبینی شده در بودجه مناطق آزاد است. برخلاف بودجه سرمایهای که برخی از منابع مهم دارای تحقق نزدیک صفر هستند، اما در بودجه جاری چنین چیزی دیده نشده و ردیفهای بودجه تعریف شده به مقداری نسبتا یکسان و قابل توجه تحقق یافتهاند.
درآمدهای مناطق آزاد حدود 20 درصد منابع کلی بودجه مناطق آزاد را شامل میشود که با توجه به تحقق 7 ماهه مناطق آزاد، میتوان انتظار داشت که درآمدهای پیشبینی شده بیش از 90 درصد محقق شده باشد. تخمین 12 ماهه مقدار تحقق درآمدهای مناطق آزاد معادل 9،757،589 میلیون ریال است.
👉 میزان تخصیص و تخمین تحقق درآمدهای مناطق آزاد در سال 98 طبق سند بودجه سال 99
اصلیترین بخش هزینههای مناطق آزاد مختص به هزینه خدمات قراردادی عمومی میباشد که حدود 42 درصد هزینهها را شامل شده و پیشبینی میشود بیش از 90 درصد مقدار معین شده نیز در این زمینه هزینه شده (محقق شده) باشد.
با توجه به عملکرد 7 ماهه مناطق آزاد در سال 98، میتوان پیشبینی کرد که ردیف بودجههای زیر تحقق بین 90 تا 100 درصدی داشتهاند.
میزان تخصیص و تخمین تحقق درآمدهای مناطق آزاد در سال 98 طبق سند بودجه سال 99 👈
تاریخ انتشار: فروردین ماه 1400
تهیه کننده: دانشنامه مناطق آزاد
تهیه کننده: هیئت وزیران
گردآوری توسط دانشنامه مناطق آزاد
زهرا پورزمانی - بابک نادری
برای دریافت آخرین اخبار و مقالات ما ثبت نام کنید تا بتوانبم برای شما ارسال کنیم