مناطق آزاد سنگاپور

تجربه کشور سنگاپور

سنگاپور را درحقیقت می‌‌توان یکی از مهمترین مناطق آزاد دنیا به حساب آورد زیرا رونق و شکوفایی اقتصادی این سرزمین که مساحت آن 641 کیلومتر مربع و جمعیت آن حدود 5.5 میلیون نفر است، مرهون عملکرد آن به‌‌عنوان یک منطقه آزاد تجاری است. سنگاپور از کالاهای وارداتی (جز در چند مورد استثنایی) هیچ‌گونه حقوق گمرکی یا عوارضی دریافت نمی‌کند و فعالیت‌های صادراتی در این کشور عمدتاً از پرداخت مالیات بر درآمد عادی رقمی کمتر از 4% از صادرکنندگان مالیات اخذ می شود.

تعداد مناطق آزاد سنگاپور

سنگاپور هفت منطقهٔ آزاد تجارى (Free Trade Zone) (F.T.Z) دارد که ۶ مورد از آن‌ها براى محموله‌هاى دريايى و يک مورد نيز براى حمل و نقل هوايى (فرودگاه چانگي) است که در آن‌ها تسهيلات عمده و خدمات فراوانى براى صادرات مجدد کالاهاى کنترل شده و مالياتی وجود دارد. کالاها مى‌توانند در مناطق تجارى آزاد، بدون هرگونه تشريفات مربوط به اسناد تا زمان ورود به بازار باقى بمانند. همچنين کالاها مى‌توانند مورد فرآورى يا صادرات مجدد قرار بگيرند. (با حداقل تشريفات رسمي)

مناطق آزاد تجارى در محل بارگيري، تجارت انبارى و جابه‌جايى بين کشتى‌ها را تسهيل مى‌کنند. اين مناطق ۷۲ ساعت کامل براى بارگيرى (تخليهٔ بار) صادرات (واردات) و ۱۴ روز زمان ذخيره براى بارگيرى بين کشتى‌ها براى صادرات مجدد فراهم مى‌کنند.

این کشور دارای اقتصاد صنعتی بسیار پیشرفته‌ای است و کشاورزی و معدن در آن نقش ناچیزی دارند. در سال‌های اخیر تجارت خدمات در سنگاپور اهمیت زیادی کسب کرده است و این کشور به یک مرکز مالی مهم در جنوب شرقی آسیا تبدیل شده است، مع‌ذلک رشد صنعتی سنگاپور سایر فعالیت‌ها را در این کشور تحت‌الشعاع قرار داده است.

صنایع الکترونیک در سنگاپور اهمیت زیادی کسب کرده‌اند و این کشور در تولید برخی از ادوات کامپیوتری مقام اول را در دنیا داراست. سنگاپور در بخش پالایش نفت، تولید مواد و محصولات پتروشیمی و دارو منزلت ویژه‌ای در بین کشورهای آسیای جنوب شرقی کسب کرده است.

سنگاپور از نظر اقتصادی به‌شدت به تجارت خارجی وابسته است و رکود اقتصاد جهانی در وضع تولید، اشتغال و سرمایه‌گذاری آن به‌سرعت تأثیر می‌گذارد. سهم تجارت کالا و خدمات در تولید ناخالص داخلی سنگاپور در سال 1994 به 278% بالغ شد درحالی‌که این رقم در هنگ‌کنگ حدود 162% است.

صنایع سنگاپور

صنایع سنگاپور عموماً برون‌گرا (Outward-Orientated) هستند و بازار داخلی سه میلیون نفری به ‌هیچ ‌وجه قادر به جذب تولیدات متنوع صنعتی این کشور نیست.
در دهه 1970 دولت سنگاپور مشوق‌های سرمایه‌گذاری را محدود کرد و این مشوق‌ها را تنها شامل طرح‌هایی کرد که اولاً سرمایه‌بر (Capital-Intensive) باشند. ثانیاً از بالاترین ارزش افزوده برخوردار باشند. بالا رفتن دستمزد کارگر در سنگاپور و کمبود نیروی کار در این کشور، سرمایه‌گذاری در صنایع کاربر (Labor-Intensive Industries) را غیراقتصادی می‌کند. به همین سبب صاحبان صنایع سنگاپور برای حفظ بازارهای این محصولات، واحدهای تولیدی خود را به سایر کشورهای عضو آ سه آن (اتحادیه ملل آسیای جنوب شرقی) منتقل می‌کنند تا از مزایای نسبی کشورهای منطقه، به نفع خود بهره‌برداری کنند.

صنایع کوچک و متوسط در اقتصاد سنگاپور نقش زیادی دارند و دولت سنگاپور نقش زیادی برای این صنایع در نظر گرفته است.
سنگاپور از نظر صنایع، یک کشور نسبتاً پیشرفته محسوب می‌شود. در این کشور همه نوع کالا اعم از کالاهای الکتریکی اساسی، محصولات پتروشیمی، ادوات الکترونیک و … تولید می‌شود. در اواخر دهه 1960 و اوایل دهه 1970 صنایع پالایش نفت در سنگاپور از توسعه زیادی برخوردار شد. در سال 1980 نخستین کارخانه‌های تولید دیسکت‌های کامپیوتری در سنگال سنگاپور تاسیس گردید، به‌طورکلی پیشرفت صنایع کامپیوترسازی در سنگاپور بیش از سایر صنایع بوده است. در سال 1994 ارزش کل تولیدات صنعتی سنگاپور حدود 100 میلیارد دلار سنگاپور (بیش از 70 میلیارد دلار آمریکا) برآورد شده است که 50% این رقم مربوط به بخش الکترونیک است. ارزش افزوده بخش صنعتی سنگاپور به 32% می‌رسد. از سه میلیون نفر جمعیت سنگاپور، بیش از 423 هزار نفرشان در بخش صنعت به کار اشتغال دارند.
راجع به میزان دخالت دولت سنگاپور در بخش صنعت و سهم آن در این بخش ارقام دقیقی نمی‌توان ارائه داد، اما باید گفت که بیشتر صنایع مهم سنگاپور به نحوی به دولت وابسته هستند و نقدینگی بخش صنعت عمدتاً توسط دارد دولت تامین می‌شود.
ظرف ده سال گذشته تجارت خارجی سنگاپور به طور مداوم سیر صعودی داشته است. سنگاپور بشدت به بازارهای جهان وابسته است. مهمترین بازارهای صادراتی این کشور عبارتند از:
مالزی 3/19 درصد
ایالات متحده 8/15 درصد
هنگ‌کنگ 4/8 درصد
ژاپن 8/6 درصد
تایلند 4/5 درصد

در سال 1994 کشورهای ژاپن، مالزی، ایالات متحده، تایلند و تایوان به‌ترتیب بزرگترین منابع واردات سنگاپور را تشکیل داده‌اند. سهم ژاپن(22%) در مالزی(4/16%) و ایالات متحده(3/15%) در تامین نیازهای وارداتی سنگاپور بوده است.
میزان صادرات سنگاپور ظرف یک دوره ده ساله 95-1986 بیش از 8 برابر گردیده و از رقم 5/22 میلیارد دلار در سال 1986 به 3/118 میلیارد دلار در سال 1995 بالغ شده است. واردات سنگاپور طی همین مدت از رقم 5/25 میلیارد دلار در سال 1986، به 5/124 میلیارد دلار در سال 1995 رسیده است. از آنجا که بخش عمده‌ای از واردات سنگاپور مجدداً صادر می‌شود، وجود یک کسری تراز بازرگانی 6 میلیارد دلاری در سال‌های 95-1994 به ‌هیچ‌ وجه، برای این کشور نگران‌کننده نیست. کما اینکه این رقم در سال 1993 بالغ بر 11 میلیارد دلار بوده است.
در جدول 9-1 حجم صادرات و واردات سنگاپور طی سال‌های اخیر آورده شده است و روند تغییرات را می‌‌توان در جدول زیر مشاهده کرد.

حجم مبادلات در سنگاپور در دهه 90

با توجه به جدول می‌‌توان مشاهده کرد که طی سال‌های 1991 تا 1995 حجم مبادلات سنگاپور روندی رو به رشد داشته، ولیکن همواره واردات بیش از صادرات بوده است.