معاون امور بندری سازمان منطقه آزاد انزلی: توسعه زیرساخت‌های بندر کاسپین از اولویت‌های منطقه آزاد انزلی

امین افقی گفت: توسعه زیرساخت‌های بندر کاسپین از اولویت‌های سازمان منطقه آزاد انزلی است. در این راستا درخواست‌های متعدد سرمایه‌گذاری در زمینه‌های مختلفی همچون ساخت انبار‌های مسقف و مخازن مایعات در سال گذشته ارزیابی اولیه شده اند و در سال جاری احداث خواهند شد.

در طول سال‌های اخیر منطقه آزاد انزلی توانسته پیشرفت‌های چشمگیری در توسعه منطقه و بنادر آن ایجاد کند؛ یکی از این پروژه‌ها که روند رشد و توسعه را در پیش گرفته، مجتمع بندری کاسپین است که به عنوان بازویی توانمند در گسترش مراودات ایران به حساب می‌آید. این بندر با توجه به واقع شدن در منطقه‌ای با پتانسیل بالای جغرافیایی و اقتصادی و قرار گرفتن در مسیر کریدور‌های بین المللی شرق به غرب و شمال به جنوب نقش مهمی در اقتصاد کشور خواهد داشت که می‌تواند زمینه ارتقاء ظرفیت حمل و نقل دریای خزر را فراهم کند. برای اطلاع بیشتر از فعالیت‌های این مجتمع موفق و فعال گفتگویی داشتیم با امین افقی، معاون امور بندری و حوزه خزر و عضو هیئت مدیره سازمان منطقه آزاد انزلی که در ادامه می‌خوانید:

لطفا در مورد اهمیت بندر کاسپین بفرمایید و اینکه مجتمع بندری کاسپین از چه ظرفیت‌ها و توانایی‌هایی برخوردار است؟

– بندر کاسپین در منطقه آزاد انزلی به عنوان یک بندر نسل سوم با مساحت پسکرانه عملیاتی و پشتیبان ۳۵۰ هکتار، با مساحت حوضچه آرامش ۲۲۰ هکتار و طراحی ۱۴ پست اسکله در فاز نهایی ، دارای دو موج‌شکن به طول ۲.۶ کیلومتر است که قابلیت پهلوگیری کشتی‌های با آبخور بالا را داراست، این مجتمع بندری با حضور دکتر روحانی ریاست محترم جمهور افتتاح شد و اولین اسکله این بندر به صورت رسمی و با اخذ مصوبه مرز رسمی و مجاز دریایی جهت مبادله کالا، ورود و خروج مسافر و وسایل نقلیه از سال ۹۷ آغاز به کار کرده است.

از مهم‌ترین مزایای این بندر داشتن پسکرانه عملیاتی و پشتیبان مناسب، حوضچه وسیع، زیرساخت‌های مناسب بندری ،اتصال به خطوط ریلی سراسری تا یکسال آینده، نزدیکی به مراکز اقتصادی و جمعیتی مهم کشور و همچنین بهره مندی از اسکله رو-رو درحال احداث در اینده نزدیک خواهد بود.

بیش از ۹۵ درصد کالا‌های وارداتی از بندر کاسپین کالا‌های اساسی و مواد اولیه واحد‌های تولیدی منطقه و کشور است که در کنار پتاتسیل‌های صادراتی این مجتمع بندری تنها منطقه آزاد شمال کشور را قادر می‌سازد به هاب داد و ستد کالا‌های استراتژیک حوزه خزر تبدیل شود، این سازمان در چند سال اخیر توانسته با فعالسازی کریدور‌های عبوری بین‌المللی از منطقه، جذب کالا‌های متنوع مورد نیاز و تسهیل و تسریع در ارایه خدمات بندری بر ظرفیت‌های ایران برای توسعه مبادلات تجاری با کشور‌های منطقه بیافزاید و به حلقه اتصال اقتصاد ملی به اقتصاد بین المللی منطقه خزر و اوراسیا تبدیل شود.

در اردیبهشت ماه امسال با تلاش همه همکاران، فعالیت موثر شرکت‌ها و بازرگانان فعال در بندر، شاهد رکوردشکنی مجتمع بندری کاسپین در میزان ورود کشتی و تخلیه و بارگیری کالا از زمان تاسیس تاکنون بودیم، از ابتدای سالجاری نیز بندرکاسپین رشد بسیار مناسبی در حوزه عملکردی داشته است که علاوه بر رشد دویست درصدی در شاخص‌های عملیات دریایی و بندری، توانسته با پهلودهی کشتی هفت هزار تنی حامل غلات برای نخستین بار، بهره برداری از ۴۹ هزار تن سیلوی غلات، تزانزیت کالا از کشور‌های حوزه خزر به کشور‌های منطقه، صادرات به بنادر خزر و کشور چین از مسیر بندر آکتائو قزاقستان در کنار تامین کالای اساسی کشور نقشی موثر در مبادلات تجاری داشته باشد

بندر کاسپین چه نقشی در رونق تولید دارد؟

در حال حاضر دو شهرک صنعتی با ۱۴۰ واحد تولیدی در منطقه آزاد انزلی فعال هستند که محصولات آن‌ها از توان مناسبی برای صادرات به کشور‌های حوزه خزر برخوردار است و همچنین بخشی از مواد اولیه این واحد‌ها از بندر کاسپین تامین میشود و از سوی دیگر با توجه به برنامه ریزی‌های صورت گرفته احداث شهرک صنعتی شماره ۳ و پارک لجستیک در پسکرانه پشتیبان این بندر به عنوان یک بندر نسل جدید در دست اقدام قرار دارد که احداث‌شهرک شماره ۳ از اولویت‌های این سازمان در سال رونق تولید است.

در حال حاضر عملکرد بندر به چه شکل است و روال توسعه آن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

– همانطور که عنوان شد احداث ۱۴ پست اسکله در مجتمع بندری کاسپین برنامه ریزی شده است که از این بین، سه پست اسکله فعال و به بهره‌برداری رسیده است، یک پست اسکله در حال اتمام است، اسکله رو-رو این بندر در حال ساخت است و چند اسکله دیگر نیز توسط بخش خصوصی در شرف مذاکره و انعقاد قرارداد است.

با عنایت به دستور رئیس جمهوری در سال گذشته، مهمترین مأموریت‌های سازمان منطقه آزاد انزلی، اتصال مجتمع بندری کاسپین به خطوط ریل سراسری کشور است، احداث اسکله رو – رو از دیگر اولیت‌های سازمان است که هم اکنون مراحل اجرایی و ساخت این دو پروژه استراتژیک بندری با اهتمام جدی رییس هیات مدیره و مدیرعامل و حوزه‌های مرتبط سازمانی در حال پیگیری و اجرا است که پیش بینی می‌شود تا پایان سال جاری اتصال ریل سراسری به مجتمع بندری کاسپین انجام پذیرد.

اساسا اتصال مجتمع بندری کاسپین به خط راه آهن سراسری بسیار حایز اهمیت است و باعث بروز اثرات اقتصادی قابل توجهی برای کشور به جهت توسعه مبادلات تجاری منتقل شده به این خط خواهد شد.

توسعه حمل و نقل چندوجهی، فعالسازی کریدور شمال_جنوب (نوستراک) و تبدیل شدن منطقه آزاد انزلی و بندر کاسپین به مرکز مبادله کالای کشور‌های منطقه با چین و افزایش درآمد‌های ارزی کشور، ایجاد فضای کسب و کار مناسب در سطح منطقه از دیگر اثرات این اتفاق است که در کنار دستاورد دیگر این سازمان در سالیان اخیر که فعالسازی کریدور چین – قزاقستان- ایران (بندر کاسپین) است ظرفیت‌های تجاری، صادراتی به ویژه ترانزیتی کشور افزایش خواهد یافت.

از زیرساخت‌های مجتمع بندری کاسپین که همگی با سرمایه گذاری بخش خصوصی احداث شده می‌توان به ۳۴ هزار مترمربع انبار‌های مسقف در حال بهره برداری و همچنین ۸۶۰۰ متر مربع در حال ساخت اشاره کرد. از جمله پتانسیل‌های دیگر این مجتمع بندری سیلو‌های غلات با ظرفیت ۴۵ هزار تن است که در یکماهه اخیر وارد مدار بهره برداری شدند تا ظرفیت غلات افزایش یابد، مخازن سوخت و فله مایع با ظرفیت ۵۸ هزار و ۹۰۰ متر مکعب و انبار‌های روباز به مساحت ۹.۵ هکتار از دیگر زیرساخت‌های این بندر است.

عملکرد مجتمع بندری کاسپین در زمینه ورود کشتی عملکردی رو به رشد بوده است بطوری که در سال ۹۷ تعداد ۲۰ فروند، در سال ۹۸ تعداد ۱۱۷ فروند و از ابتدای سال جاری تاکنون ۳۹ فروند کشتی در این بندر پهلو گرفته است که نشان از عملکرد مثبت و رو به رشد این بندر است.

از جمله اقدامات مثبت دیگر این مجتمع بندری، ارایه خدمات بدون وقفه در تخلیه و بارگیری و ورود کشتی در ایام کرونا بوده که حجم قابل توجه‌ای از کالای اساسی مورد نیاز کشور ظرف چند ماه اخیر سالجاری از مسیر مجتمع بندری کاسپین و بدون کوچکترین خللی وارد کشور شده است.

عملکرد مجتمع بندری کاسپین در زمینه تخلیه و بارگیری کشتی‌های تجارس نیز عملکردی قابل قبول و مثبت بوده بطوری که در سال ۹۷ میزان ۲۲ هزار تن، در سال ۹۸ میزان ۲۶۸ هزار تن و از ابتدای سال جاری تاکنون به میزان ۱۱۰ هزار تن کالا در این بندر تخلیه و بارگیری شده است که رشدی ۲۵۰ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است.

از جمله کالا‌های تخلیه شده در این بندر که عمدتا جزء کالا‌های اساسی و مورد نیاز کشور است می‌توان به انواع غلات نظیر ذرت، دانه سویا، گندم و جو، تخته و چوب گرد، روغن خوراکی، دام زنده، مواد غذایی، کالا‌های کانتینری (مواد اولیه واحد‌های تولیدی کشور و منطقه)، مواد شیمیایی، لاستیک (تایر) خودرو‌های سورای و سنگین اشاره کرد و عمده کالا‌های بارگیری شده و صادراتی از مسیر این بندر فرش، مواد غذایی، صنایع دستی، خشکبار، ظروف، محصولات کشاورزی، مواد شیمیایی و مشتقات نفتی، مصالح ساختمانی هستند.

میزان تخلیه و بارگیری کالا در بندر انزلی دیگر بندر این منطقه نیز در فروردین ماه به میزان ۱۵۳ هزار تن بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، رشد ۱۱۱ درصدی نشان می‌دهد، در بخش صادرات کالای غیر نفتی در مدت مذکور با رشد قابل توجهی روبرو بوده و به میزان ۲۷۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته می‌باشد و همچنین در بخش واردات کالای غیر نفتی به میزان ۱۳۲ هزار تن با رشد ۱۰۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل بوده است که از این مقدار ۱۱۰ هزار تن مربوط به کالای اساسی (غلات) می‌باشد.

*منطقه آزاد انزلی چه فعالیت‌هایی را در جهت ظرفیت سازی برای همکاری‌های تجاری با کشورهای اوراسیا انجام داده است؟

– منطقه آزاد انزلی با بهره‌مندی از ظرفیت‌های بندر کاسپین و بندرانزلی که در محدوده این منطقه قرار دارند به عنوان دروازه تجارت دریایی ایران به اورسیا محسوب می‌شود. استفاده از مزیت‌های اوراسیا در شرایط تحریم می‌تواند فرصتی برای تأمین مواد اولیه واحد‌های تولیدی و کالا‌های اساسی کشور باشد تا ضمن تأمین نیاز کشور باعث رونق و توسعه مبادلات تجاری با کشور‌های حاشیه خزر شود. انعقاد تفاهم نامه‌های بین المللی، حضور در اجلاس‌ها و کمیسیون‌های اقتصادی مشترک با کشور‌های حاشیه دریای خزر و اوراسیا، نشست‌های تخصصی با سفیران کشور‌های عضو اوراسیا، مذاکرات تجاری و میزبانی از همایش بین المللی اوراسیا و نقش ژیوپلیتیک مناطق آزاد در مهرماه سال جاری از رئوس برنامه‌های این حوزه است.

گقتنی است بخشی از کالا‌های تخلیه و بارگیری شده در این بندر نیز از مسیر کریدور بین المللی چین، قزاقستان و ایران (بندر کاسپین) است که تاکنون حدود ۴۵۰۰ TEU کانتینر با ۶۵ شناور تجاری در این بندر تخلیه و بارگیری شده است.
ایجاد لاین کشتیرانی با جدول زمانبندی برای صادرات از بندر کاسپین به بندر آکتائو و فعال کردن ورود کشتی جهت ترانزیت کالا از کشور ترکیه از مسیر دریای سیاه و کانال ولگا به بنادر منطقه آزاد، معرفی مزیت‌های نسبی و رقابتی بنادر منطقه آزاد انزلی در کشور‌های حوزه خزر به ویژه روسیه و قزاقستان از جمله اقدامات موثر دیگری بوده است که توسط این حوزه انجام شده است.

لازم به ذکر است یکی از شاخصه بندرکاسپین این است که چهار پست اسکله و تمامی انبارها، مخازن و سیلو‌های پسکرانه آن با سرمایه گذاری بخش خصوص ساخته شده است.

از سوی دیگر توسعه زیرساخت‌های بندر کاسپین از اولویت‌های این سازمان است. در این راستا درخواست‌های متعدد سرمایه گذاری در زمینه‌های مختلفی همچون ساخت انبار‌های مسقف و مخازن مایعات در سال گذشته ارزیابی اولیه شده اند و در سال جاری احداث خواهند شد.

با عنایت به اینکه سال ۱۳۹۹ توسط مقام معظم رهبری سال جهش تولید نامگذاری شده، طبق برنامه ریزی انجام شده احداث واحد‌های تولیدی در پسکرانه این مجتمع بندری به عنوان بندر نسل سوم در دستور کار سازمان است تا ضمن تکمیل زنجیره ارزش، با توجه به معافیت‌های قانونی و مزیت‌های منطقه آزاد انزلی باعث کاهش قیمت تمام شده تولید داخل نیز می‌شود.

استمرار ورود کالا‌های اساسی و مواد اولیه از طریق این بندر در سال جهش تولید به عنوان پشتیبان تامین و حمل مواد اولیه واحد‌های تولیدی از مهمترین برنامه‌های این بندر در سال‌جاری است.

منبع: اقتصاد 24